Βασική θεμελιώδη αρχή και διακύβευμα μιας οποιασδήποτε πρότασης για ανάπτυξη οφείλει να είναι κατά τη γνώμη μου μια νέα ανακατανομή του πλούτου. Οποιαδήποτε πρόταση ανάπτυξης μιας «όμορφης μακροοικονομίας» που ευημερούν οι αριθμοί σε βάρος των ανθρώπων δεν μπορεί επ' ουδενί να γίνει αποδεκτή. Επιτυχία δεν πρέπει να θεωρείται η βελτίωση δημοσιονομικών δεικτών, αλλά η αύξηση του βιοτικού επιπέδου του λαού.
Κύριο μέλημα οφείλει να είναι η πρόταση ενός ολοκληρωμένου οικονομικού προγράμματος μιας οικονομίας που δεν θα βασίζεται τόσο σε μεγέθυνση ποσοτικών χαρακτηριστικών, αλλά σε βελτίωση ποιοτικών χαρακτηριστικών που θα οδηγήσει σε αύξηση ανταγωνιστικότητας και ανάδειξη της Ελλάδας ως παγκόσμιου brand name στους κύριους τομείς της οικονομίας της: Τουρισμό, βιομηχανία (ειδικά βιομ. τροφίμων), ενέργεια. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να εξαντληθούν οι δυνατότητες σε καινοτομία, έρευνα και τεχνολογία, σύγχρονες μορφές παραγωγής και μεταποίησης, υψηλής εκπαιδευτικής κατάρτισης, πάταξης της διαφθοράς, υγιούς και αξιοκρατικού συστήματος χρηματοδότησης. Θα αναφερθώ σήμερα μόνο στο τελευταίο.
Στις βασικές αρχές του ΚΑΠ ο Μίκης Θεοδωράκης αναφέρει την δημιουργία μιας Τράπεζας Λαϊκής Βάσης και βάζει τελεία, χωρίς να αναφέρει κάτι περισσότερο. Αυτό διέγειρε όμως το ενδιαφέρον μου και μου προκάλεσε προβληματισμό. Θα περιγράψω την ιδέα μου, όπως την φαντάζομαι σε γενικές γραμμές:
1. Η τράπεζα θα στηρίζει κυρίως την επιχειρηματικότητα νέων ανθρώπων με καινοτόμες ιδέες που είναι ομάδα υψηλού ρίσκου για τις τράπεζες, οι οποίες δεν παρέχουν σε τέτοιες περιπτώσεις ρευστότητα. Η χρηματοδότηση θα μπορεί να φτάνει και στο 100% της επένδυσης.
2. Η τράπεζα θα μπορεί να επανακεφαλαιοποιείται με τρεις τρόπους:
a. Από τα ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης (π.χ. ΕΣΠΑ), τα οποία θα διαχειρίζεται.
b. Θα μπορεί να δανείζεται αυτή από τις τράπεζες για λογαριασμό του ιδιώτη επενδυτή με καλύτερους δανειακούς όρους εφόσον ως τράπεζα θα παρέχει τις εγγυήσεις με χαμηλότερο ρίσκο. Αντί κάποιος νέος επιχειρηματίας να απευθύνεται σε πολλές τράπεζες αναζητώντας τοκογλυφικά δάνεια θα απευθύνεται σε μία. Αυτή θα μεσολαβεί ανάμεσα στον μικρό και στον μεγάλο εξασφαλίζοντας προνομιακά επιτόκια.
c. Το αφορολόγητο αποθεματικό. Δεν είναι καινούρια έννοια. Αποτελεί ιδέα στα προγράμματα κομμάτων (πχ ΣΥΡΙΖΑ). Όμως σε αυτή την ιδέα μιας ΤΛΒ είναι κάτι εντελώς καινούριο. Αφορολόγητο αποθεματικό σημαίνει εξαίρεση τμήματος κερδών από την φορολογία υπό την προϋπόθεση να αναλάβει κανείς να πραγματοποιήσει αντίστοιχου ύψους επένδυση. Θεωρώ το μέτρο αναποτελεσματικό, διότι το ζητούμενο είναι η συγκέντρωση κεφαλαίων για ανάπτυξη. Δεύτερον, έτσι δεν μπορεί να γίνει ανακατανομή του πλούτου, διότι μοιραία θα επενδύουν πάντα αυτοί που έχουν. Αν όμως κάποιος καταθέτει τα αποθεματικά του στην τράπεζα με το αντάλλαγμα της φορολογικής ασυλίας, τότε τα πράγματα αλλάζουν. Η τράπεζα θα μπορεί έτσι να συγκεντρώνει κεφάλαια από παντού και να τα αναδιανέμει στους πιο αποδοτικούς τομείς της οικονομίας κατόπιν μελετημένου εθνικού σχεδιασμού.
3. Θα μορεί να αντικαταστήσει όλες τις γραμματείες και επιτροπές για την ανταγωνιστικότητα του υπουργείου ανάπτυξης. Αυτές είτε καθυστερούν πάντα να συσταθούν, είτε δεν ξέρει η μία τί κάνει η άλλη, λειτουργούν με πυραμοειδή οργάνωση χωρίς feedback ελέγχου απόδοσης και χωρίς καμία καταγραφή δείκτη αποδοτικότητας επενδύσεωνROI σε εθνικό επίπεδο. Θα υπάγεται σε αυτό αλλάζοντας ριζικά την δομή του, και θα αναφέρεται στην κυβέρνηση, η οποία θα εγκρίνει μετρήσιμους στόχους ανάπτυξης. Η τράπεζα θα λογοδοτεί στο κοινοβούλιο στην περίπτωση που δεν επιτυγχάνονται αυτοί. Στην Ελλάδα σήμερα, δεν υπάρχουν στόχοι για την ανάπτυξη παρά μόνο στόχοι που αφορούν στο δημοσιονομικό έλλειμμα.
Η ιδέα τέτοιων τραπεζών δεν είναι καινούρια. Έχουν υπάρξει κατά καιρούς τρανταχτά παραδείγματα όπως η Grameen Bank του Μοχάμεντ Γιουνούς από το Μπαγκλαντές (τράπεζα των φτωχών, Νόμπελ Ειρήνης 2006), η Banca Etica στην Ιταλία, η KfW στην Γερμανία. Για μία τέτοια τράπεζα διψά και η Ελλάδα μας. Στόχος είναι ο μετασχηματισμός μιας νεοφιλελεύθερης οικονομίας που δουλεύει για τους λίγους σε μια λαϊκή οικονομία που ανοίγει ευκαιρίες στους πολλούς. Δίχως δογματισμούς και αγκυλώσεις για το τι είναι αριστερό και τι είναι δεξιό, αφού θα δανείζεται στοιχεία και εργαλεία από όλες τις τάσεις, εφόσον αυτά είναι χρήσιμα.Δεν θα τα αλλάξει ίσως όλα. Είναι όμως ένα πρώτο βήμα για να αλλάξουν πολλά. Χρειάζεται όμως ακόμη αρκετή μελέτη, για να κάνει κανείς ολοκληρωμένη πρόταση παρουσίασής της και προσαρμόζοντάς την στα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας. Η ιδέα όμως υπάρχει, είναι πρωτότυπη και πιστεύω, ότι σε μια συνολική οικονομική πρόταση μπορεί να κάνει πραγματικά την διαφορά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου