Aυτοί κρατιούνται, αυτός προσπαθεί...

Την αγωνία του τερματοφύλα­κα πριν από το πέναλτι ζουν πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, που θα ήθελαν με μεγάλη χαρά να «μπουκάρουν» στην Ιππο­κράτους και να βγάλουν έξω τον Γι­ώργο Παπανδρέου, αλλά οι οικονομικοπολιτικές συνθήκες στην Ευρώπη δεν τους αφήνουν. Ο χρόνος μοιάζει να έχει «παγώσει» στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και όλοι αναζητούν ένα νεύμα, μια κίνηση, ένα δείγμα για τον δρόμο που πρόκειται να ακολουθήσει ο πρό­εδρος του κόμματος ώστε να μπορέ­σουν να εκφραστούν ανοιχτά.

Η υπομονή όσο περνά ο καιρός μοι­άζει να εξαντλείται και το θέμα είναι πότε θα βγει ο ατμός από τη βαλβίδα. Η αλήθεια είναι ότι η παραίτηση Πα­πανδρέου από τον πρωθυπουργικό θώκο μοιάζει να ενθάρρυνε πολλούς ότι η περίοδος αυτή λήγει. Κι όταν ο Γι­ώργος άρχισε να βλέπει «κατά μόνας» τα μεγαλοστελέχη του, οι ελπίδες για ραγδαίες αλλαγές αναπτερώθη­καν. Ωστόσο η κίνηση αυτή φαίνεται όχι μόνο να πάγωσε τις εξελίξεις, αλ­λά να διαφοροποίησε και τις απόψεις του ίδιου του Γ. Παπανδρέου. Όλες οι τελευταίες κινήσεις δείχνουν ότι ο τέ­ως πρωθυπουργός δεν σκέφτεται να εγκαταλείψει τόσο άδοξα τους πρω­ταγωνιστικούς ρόλους και σίγουρα την ηγεσία του κόμματος, πριν μετα­πηδήσει σε μια διεθνή θέση κύρους. Αυτό που μπλοκάρει πιο πολύ τις φιλο­δοξίες των «δελφίνων» είναι η πληρο­φορία ότι ο Παπανδρέου επιδιώκει μια επανεκλογή στη θέση του προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς το 2012, κι αυτό δεν μπορεί να γίνει αν ο ίδιος δεν διατηρεί θεσμικό ρόλο.

Ροκ σταρ

Οι διαδικασίες αναμένεται να ξε­κινήσουν τους πρώτους μήνες του 2012, αλλά στο μεταξύ μπορεί να έχουν γίνει εκλογές στη χώρα. Τα ηγετικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ λοιπόν έχουν κάθε λόγο να διαισθάνονται ότι στο παρασκήνιο γίνονται κινήσεις «ολικής επαναφοράς» του Παπαν­δρέου στην πρώτη γραμμή. Η πρω­τοφανής συστημική κρίση του ευρώ μοιάζει να διευκολύνει τους σχεδι­ασμούς του, αφού η πρόσφατη σύγκρουσή του με το δίδυμο Μέρκελ - Σαρκοζί, που πολλές χώρες έχουν αρχίσει να δείχνουν ως υπεύθυνο για τον κλυδωνισμό του ευρώ, του δίνει πόντους ανάκαμψης.

Η υποδοχή ροκ σταρ που κατά τον γερμανικό Τύπο του επιφύλαξαν οι Γερμανοί Πράσινοι στο συνέδριό τους το περασμένο Σαββατοκύριακο, η ζήτηση που έχει από τον ευρωπαϊκό Τύπο, αλλά και η άμβλυνση των αντι­θέσεών του με το Σοσιαλιστικό Κόμ­μα της Γερμανίας δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο Παπανδρέου δεν το βάζει κάτω. Εμφανίστηκε στο συνέδριο των Πρα­σίνων τη στιγμή που κανείς δεν τον περίμενε. Επίσης μίλησε και στο Σο­σιαλιστικό Κόμμα της Γερμανίας, με πολύ θετικές - κατά τους Γερμανούς - εντυπώσεις, ενώ η ηγεσία του κόμ­ματος φαίνεται να διατηρεί επιφυλά­ξεις για μια προώθησή του στη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Μια ακόμα απόδειξη της προσπάθειας διεθνούς ανάκαμψής του εί­ναι οι επιστολές που έστειλε στους 26 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ουσιαστικά θέτει όλα τα καίρια ζητήματα σχετικά με την πορεία της Ε.Ε., το έλλειμμα ηγεσίας και καταθέ­τει ένα μανιφέστο για τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν. Η έμμεση καταγγε­λία του διδύμου Μέρκελ - Σαρκοζί για την τροπή που έχουν πάρει τα πράγ­ματα δημιουργεί συνθήκες συσπεί­ρωσης μεταξύ Ευρωπαίων ηγετών, που αντιλαμβάνονται ότι οι κοινωνίες τους στενάζουν από τους αυτοσχεδι­ασμούς και τους προσωπικούς υπολογισμούς των δύο ηγετών.

Οι κινήσεις αυτές βέβαια έχουν την επίδρασή τους και στο εσωτερικό πο­λιτικό σκηνικό, αφού ο Γιώργος επι­χειρεί να πείσει την κοινωνία αλλά και τους εσωκομματικούς του αντιπάλους ότι δεν έχει ξοφλήσει πολιτικά, όπως πολλοί θα ήθελαν. Και κυρίως επιχει­ρεί να «διαβρώσει» αργά και σταθε­ρά την πεποίθηση που έχει η μεγάλη πλειοψηφία, ότι η επιλογή του για το δημοψήφισμα ήταν ολέθρια για τη χώρα. Αν του βγει η προσπάθεια να καταστήσει ένα μεγάλο «μειονέκτη­μα» σε ατού του είναι ανοιχτό. Κάποι­οι στο ΠΑΣΟΚ πιστεύουν ή φοβούνται ότι αν τελικά ο πρόεδρος πείσει ότι το δημοψήφισμα ήταν ένα μέσο προκει­μένου να «ταρακουνηθεί» η πολιτική ζωή της χώρας και να προκύψει η κυ­βέρνηση συνεργασίας, κάνοντας την «υπέρτατη θυσία» της παραίτησης, μπορεί να γίνει και πάλι ισχυρός.

Δεν βιάζονται

Μπορεί τα ηγετικά στελέχη που θα ήθελαν να τους αδειάσει τη γωνιά ήσυχα και αθόρυβα να μην το παρα­δέχονται, αλλά επειδή έχουν πειστεί από τη δυνατότητα πολιτικής επανάκαμψης του Παπανδρέου, την αντοχή του, το πείσμα του και τη δυνατότη­τα πολιτικής επαναφοράς, δεν βιάζο­νται και δεν πιέζουν καταστάσεις. Η σταθεροποίηση της χώρας άλλωστε δίνει στους πάντες το τέλειο άλλοθι, ώστε να κινούνται ιδιαίτερα προσε­κτικά και να μην κάνουν μεγαλύτερο του αποδεκτού «σαματά».

Κάποιοι μάλιστα δύσπιστοι έχουν αρχίσει και πιστεύουν ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν αποκλείεται να θε­λήσει να πάει ο ίδιος το κόμμα σε εκλογές και μάλιστα να προτείνει ανοιχτά ένα πρόγραμμα κυβερνητι­κής συνεργασίας με άλλες δυνάμεις από την Κεντροαριστερά και την Κε­ντροδεξιά και πρωθυπουργό τον ακό­μη αποδεκτό από τη μεγάλη πλειοψη­φία της πολιτικής ζωής Λουκά Παπαδήμο. Μια τέτοια πρόταση, που ενδε­χομένως να έδινε προοπτική εξουσί­ας στους ΠΑΣΟΚους και βέβαια θα διατηρούσε αλώβητες τις ελπίδες των δελφίνων να δοκιμάσουν την τύχη τους σε κάποια άλλη φάση, όπου το πολιτικό σύστημα θα ήταν πιο σταθε­ρό και λιγότερο αναλώσιμο, μπορεί και να καθησύχαζε τα πράγματα.

Το σενάριο αυτό θεωρείται για πολ­λούς ακραίο, αφού δεν είναι λίγα τα στελέχη που επιμένουν σε «καθαρές λύσεις» και όχι σε θολά εφευρήματα που δεν οδηγούν πουθενά. Η τακτική Παπανδρέου να μην συγκαλεί κανένα όργανο και να επιχειρεί να «παγώσει» τον χρόνο έχει εκνευρίσει πολλούς. Πρώτη βγήκε στο ξέφωτο η Συλβάνα Ράπτη, από τις πιο διακριτές υποστη­ρίκτριες του Βαγγέλη Βενιζέλου το 2007, η οποία έστειλε επιστολή στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ με κοινοποίηση στον γραμματέα του κόμματος, ζητώντας το αυτονόητο: να συνέλθει το Πολιτικό Συμβούλιο, προκειμένου να συζητήσει τι συνέβη στο κόμμα τον «κολασμένο Οκτώβριο» και βέβαια να καθορίσει τη στάση του για το επό­μενο διάστημα. Οι συνεργάτες του τέως πρωθυπουργού σημειώνουν όμως ότι αν σ’ αυτή τη συγκυρία γίνουν συγκλήσεις οργάνων δεν πρόκειται να μείνει τί­ποτα όρθιο, γι’ αυτό και χρειάζεται ψυχραιμία και μια χρονική απόσταση από τα γεγονότα πριν γίνει οποιαδή­ποτε πολιτική αποτύπωση. Και πάνω απ’ όλα χρειάζεται μια ηρεμία στην κυβέρνηση Παπαδήμου, όπου το ΠΑΣΟΚ αποτελεί τη ραχοκοκαλιά και μια ενδεχόμενη εσωκομματική σύρραξη μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη χώρα στην προσπάθεια σταθεροποίησής της.

Ζητά ιδέες

Ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου συ­νεχίζει να βλέπει στελέχη του κόμμα­τος, παρά τις αντιδράσεις που υπήρ­ξαν για τις συναντήσεις αυτές σε μια προσπάθεια όχι μόνο να πάρει κλίμα. Όπως λένε άνθρωποι που γνωρίζουν, ο Παπανδρέου ζητάει απόψεις και ιδέες, αφού προτίθεται να αιφνιδι­άσει με την κατάθεση ενός νέου μα­νιφέστου για το κόμμα της νέας επο­χής, παρουσιάζοντας – όταν οι πολι­τικές συνθήκες το επιτρέψουν – μια δέσμη ιδεών και έναν οδικό χάρτη προκειμένου το ΠΑΣΟΚ να εγκαταλεί­ψει τη μεταπολίτευση και να μεταπη­δήσει στη νέα εποχή.

«Όλοι ζητάνε συζήτηση γύρω από την ιδεολογία, τη φυσιογνωμία και τη δομή του ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής και ο Γιώργος δεν πρόκειται να απέχει από αυτή», λέει στενός του συνεργά­της. Μάλιστα πολλοί καχύποπτοι – κυρίως βενιζελικοί – φοβούνται ότι μπορεί μέσα από την ιδεολογικοπολι­τική συζήτηση να επιχειρηθεί να «δι­ασωθεί» πολιτικά ο ίδιος, βάζοντας μπροστά τις ραγδαίες πολιτικές εξε­λίξεις ως αποτρεπτικό στοιχείο για την ανάδειξη νέας ηγεσίας.

Η κούρσα διαδοχής έχει ήδη ξεκινήσει...

Με όλα αυτά το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Παπανδρέου δοκιμάζει τις αντοχές του συστήματος και κυρίως της έντονης αμφισβή­τησής του, που έγινε απροκάλυπτη μετά την κατακραυγή του δημοψηφίσματος. Ήδη πολλοί βουλευτές είναι στα κάγκελα και αναζητούν τρόπους να θέσουν θέμα, αλλά η απουσία της απειλής της κυβερνητικής απο­σταθεροποίησης ουσιαστικά τους έχει ακυ­ρώσει. Μπορεί βέβαια να τεθεί ανά πάσα στιγμή θέμα εμπιστοσύνης του Παπανδρέου ως προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομά­δας, αλλά μια τέτοια κίνηση συλλογής υπο­γραφών μπορεί από τη μια να μην είναι τόσο επιτυχής όσο θα ήθελαν και από την άλλη μπορεί να προκαλέσει συσπείρωση και πο­λιτική ενδυνάμωσή του. Η συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου, όπου θα μπορούσε να τεθεί θέμα και πολλοί να θέσουν θέμα ηγε­σίας, μοιάζει να αργεί ακόμα.

Η κούρσα διαδοχής, ακόμα κι αν οι περι­στάσεις τη ματαιώσουν, έχει ήδη ξεκινήσει, ενώ ακόμα δεν έχει κλείσει η λίστα των… δι­αδόχων. Η συνάντηση Βενιζέλου - Λοβέρδου την περασμένη Παρασκευή δεν φαίνεται να ήταν ιδιαίτερα επιτυχής, αφού η ηγετική φιλοδοξία και των δύο δημιουργεί εκ των πραγμάτων ένα τείχος καχυποψίας.

Τον βολεύει

Αυτό που μοιάζει να ξεκαθάρισε είναι ότι ο υπουργός Υγείας επιθυμεί εκλογή από τη βάση, ενώ ο υπουργός Οικονομικών μοιά­ζει να συμφωνεί με οποι­αδήποτε   οργανωτική επιλογή, αν και είναι δεδομένο ότι μια εκλογή από «κλει­στά όργανα», όπως είναι το Εθνικό Συμ­βούλιο, τον βολεύει καλύτερα. Έτσι κι αλλιώς τα οργανωτικά της αλλαγής ηγεσί­ας έπονται μιας πραγματικής ανάγκης: να υπάρξει ουσιαστικά κενό ηγεσίας είτε γιατί τελικά ο Παπανδρέου απο­φασίσει να παραιτηθεί, είτε τον αναγκάσουν τελικά να το κάνει. Στο μεταξύ πολλοί κάνουν «ασκήσεις ηγεσίας», με την Άννα Διαμαντοπούλου ανά­μεσά τους να αφήνει για μια ακόμα εκλογή ανοιχτό το ενδεχόμενο να μπει στη μάχη και με άρθρο της στα «Νέα» επιχειρεί (πολύ επι­δερμικά για πολλούς επικριτές της) να σκι­αγραφήσει το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής. Με δεδομένο ότι, όπως είπε και ο «συνοδοιπό­ρος» της στην τρόικα Γιάννης Ραγκούσης, το ΠΑΣΟΚ της μεταπολίτευσης απεβίω­σε τη διετία της κυβέρνησης Πα­πανδρέου. Προτάσεις καταθέτει σε δέσμες και ο Κώστας Σκανδαλίδης, που επιχειρεί να κατοχυρώ­σει τον ρόλο του ιδεολογικού «κα­θοδηγητή» του Κινήματος, ενώ φρένο στις φιλοδοξίες των θαυμαστών της θατσερικής πολιτικής, όπως είπε, επιχείρησε να  βάλει ο Γι­ώργος Παναγιωτακόπουλος.  Ο  επι­κεφαλής   της Αριστερής Πρωτοβουλίας, παρά τις κατά καιρούς ενστάσεις του, μοιάζει να επαναπροσεγγίζει τον Γιώργο Παπανδρέου. Αυτό που αχνοφαίνεται είναι ότι συντελείται μια προσπάθεια (σε στελεχιακό επίπεδο) να τε­θούν εκτός κόμματος - οικεία τη βουλήσει - όλα τα απομεινάρια του εκσυγχρονιστικού χώρου αναζητώντας στέγη είτε στη φιλόξε­νη Δημοκρατική Αριστερά του Φώτη Κουβέλη είτε στο αμήχανο και σιωπηλό τελευταία Κίνημα Πολιτών του Γιώργου Φλωρίδη. Ο τελευταίος μοιάζει να αναμένει τις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ πριν κάνει μια ακόμα κίνηση που θα μας θυμίσει ότι υπάρχει στη δημόσια ζωή της χώρας. Γιατί πολλοί στο ΠΑΣΟΚ λένε ότι η σιωπή του Φλωρίδη μετά την κυβέρνηση Παπαδήμου και τις εσωκομματικές κινήσεις δεν στερείται ουσίας. Κι αυτό γιατί πιστεύ­ουν ότι περιμένει τις εξελίξεις είτε για επανάκαμψη είτε για πλήρη ρήξη, κι αυτή τη φο­ρά όχι με αίτημα τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας, λόγος για τον οποίο αποχώρη­σε, αλλά τις βαθιές πολιτικές και ιδεολογι­κές αντιθέσεις του με την ηγεσία Παπανδρέ­ου και τον ίδιο προσωπικά…

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ “ΠΟΝΤΙΚΙ” ΣΤΙΣ 30-11-11)