Μαρτυρίες: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΛΟΥΧΟΣ – ΡΟΜΗΡΟΣ ΜΑΝΘΟΥΛΗΣ – DMITRI KESSER – ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ – ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ – ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΑΜ – ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ – ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ – ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΑΤΖΗΣ – ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ – ΡΟΝΑΛΝΤ ΣΚΟΜΠΙ – ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ – ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΦΑΡΑΚΟΣ – ΜΙΝΩΣ (ΔΟΥΝΙΑΣ) – ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ.
Επιμελεια: ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΙΩΚΟΣ *
Χαιρετίζω αυτή την έκδοση (TO BHMA-ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ 5/12/2010) με το εκπληκτικό φωτογραφικό υλικό του ουκρανού φωτογράφου Dmitri Kessel συνεργάτη του περιοδικού LIFE, όπου οι φωτογραφίες που έβγαλε τονΔεκέμβρη του '44 στην Ελλάδα, έμειναν στην ιστορία. Παλιότερα εκδόθησαν ως ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό από τις εκδόσεις «Άμμος».
Λόγω της συνθετότητας του θέματος αλλά και της παγκόσμιας σπουδαιότητας εκείνη την εποχή δεν θα αποτολμήσω ανάλυση.
Για προβληματισμό θα παραθέσω ορισμένα σημεία από τις μαρτυρίες των πρωταγωνιστών, ώστε να οδηγηθούν οι αναγνώστες σε παρά πέρα μελέτη και κάποια συμπεράσματα για το σήμερα. Η κόκκινη κλωστή που συνδέει τον Δεκέμβρη 44, Νοέμβρη 73, Δεκέμβρη 2008, είναι μια πρόκληση όχι μόνο για τους ιστορικούς.
Λόγω της συνθετότητας του θέματος αλλά και της παγκόσμιας σπουδαιότητας εκείνη την εποχή δεν θα αποτολμήσω ανάλυση.
Για προβληματισμό θα παραθέσω ορισμένα σημεία από τις μαρτυρίες των πρωταγωνιστών, ώστε να οδηγηθούν οι αναγνώστες σε παρά πέρα μελέτη και κάποια συμπεράσματα για το σήμερα. Η κόκκινη κλωστή που συνδέει τον Δεκέμβρη 44, Νοέμβρη 73, Δεκέμβρη 2008, είναι μια πρόκληση όχι μόνο για τους ιστορικούς.
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ: «Στις 3 του Δεκέμβρη έγινε το συλλαλητήριο στην Αθήνα που χτυπήθηκε απρόκλητα από την αστυνομία και είχε 28 νεκρούς και πλέον από 100 τραυματίες. Ύστερα από αυτή την κατάσταση το πρωί στις 4 του Δεκέμβρη με τον Άρη κινούμε για την Αττική να συναντήσουμε την Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ για να διευκρινίσουμε την κατάσταση και τις σκέψεις της. Το μεσημέρι βρισκόμαστε στη Λιβαδειά. Βρίσκουμε εκεί τον ταγματάρχη Παπαδάκη Στέλιο, της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ, που δεν μπορεί να μας διαφωτίσει περισσότερο. Τον παίρνουμε μαζί μας και κινάμε για την έδρα της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ. Μόλις περάσαμε το Κοκοσάλτσι βλέπουμε μια φάλαγγα αυτοκίνητα αγγλικά με άοπλους ελασίτες που έρχονταν από την Αθήνα. Γυρίσαμε πίσω να δούμε τι συμβαίνει. Είχαμε μαζί μας περί τους δέκα συνοδούς. Ο Άρης θύμωσε και θέλει να χτυπήσουμε τους Άγγλους και ν' απελευθερώσουμε τους αντάρτες. Έξω από το Κοκοσάλεσι και προς το βόρειο μέρος βρίσκουμε τους Άγγλους που γύριζαν με άδεια τ' αυτοκίνητα, προτεταμένα τα όπλα και έτοιμα τα πολυβόλα και κανόνια των θωρακισμένων τους μέσων. Πλησιάζουμε τους άνδρες 800 περίπου και μαθαίνουμε πως όλο σχεδόν το 2ο σύνταγμα πεζικού αφοπλίστηκε στο Τατόι την ώρα που κοιμούνταν και ότι οι αξιωματικοί κρατήθηκαν από τους Άγγλους. Αργότερα μάθαμε πως ο αφοπλισμός έγινε στο Ψυχικό, πως το σύνταγμα βρέθηκε κυκλωμένο την ώρα που προχωρούσε νύχτα προς το Γουδί. Στο ζήτημα αυτό ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΥΠΟΠΤΟ. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΠΡΟΔΟΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ή ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΩΝ. Ο καπετάνιος του συντάγματος ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ έλειπε. Οι αξιωματικοί με τον διοικητή ταγματάρχη Μιχάλη Παπαζήση συνέστησαν στους άνδρες να μην αντισταθούν γιατί, όπως τους είπαν οι Άγγλοι, επρόκειτο να μεταφερθούν έξω από την ακτίνα της Αθήνας και ν' αφεθούν ελεύθεροι κι' αυτό γιατί παρέβησαν τις διαταγές του Σκόμπυ και μπήκαν στην ζώνη της Αθήνας. ΠΑΝΤΩΣ Ο ΑΦΟΠΛΙΣΜΟΣ ΑΥΤΟΣ (των ελασιτών) ΗΤΑΝ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΓΕΣ, ΓΙΑΤΙ Η ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ ΣΚΟΜΠΥ ΟΡΙΖΕ ΤΗ ΝΥΧΤΑ 6 -7 ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ ΣΑΝ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΤΟΥ ΕΛΑΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΝΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ»(Σημείωση: Η υπαγωγή του ΕΛΑΣ στις διαταγές του Σκόμπυ με τη συμφωνία της ΚΑΖΕΡΤΑΣ ήταν ένα από τα πελώρια λάθη της ηγεσίας του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ συνέχεια αυτών του ΛΙΒΑΝΟΥ και ΒΑΡΚΙΖΑΣ).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: «Η κυβέρνησις γνωρίζει ότι έχει εις το πλευρόν της την μεγίστην πλειοψηφία του Ελληνικού Λαού. Εκφράζει επίσης την βαθείαν ευγνωμοσύνην της προς την κυβέρνησιν και τους εκπροσώπους ενταύθα της Μεγάλης Βρετανίας ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΣΤΟΝ ΑΥΤΩΝ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΙΝ ΠΡΟΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ ΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ.
Αλλά θέλομεν εις το πλευρόν μας όλους τους Έλληνας.
Διότι αγωνιζόμεθα τον αγώνα της Ελλάδος.
Ηνωμένοι, οφείλομεν να υπερνικήσωμεν την θανάσιμον κρίσιν, να αποκαταστήσωμεν την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΟΜΟΝ και να βαδίσωμεν πάλιν αποφασιστικοί προς το μέλλον.
ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΤΗΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΜΑΣ, Η ΠΑΤΡΙΣ ΘΑ ΕΠΑΝΕΥΡΕΙ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ.
ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ!»
Αλλά θέλομεν εις το πλευρόν μας όλους τους Έλληνας.
Διότι αγωνιζόμεθα τον αγώνα της Ελλάδος.
Ηνωμένοι, οφείλομεν να υπερνικήσωμεν την θανάσιμον κρίσιν, να αποκαταστήσωμεν την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΝΟΜΟΝ και να βαδίσωμεν πάλιν αποφασιστικοί προς το μέλλον.
ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΤΗΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΜΑΣ, Η ΠΑΤΡΙΣ ΘΑ ΕΠΑΝΕΥΡΕΙ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ.
ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ!»
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ: «Και όμως εμείς του Εφεδρικού ΕΛΑΣ δείξαμε ότι είχαμε τη δύναμη όχι μόνο να αντισταθούμε αλλά και να ρίξουμε τους Εγγλέζους στη θάλασσα τις πρώτες δέκα μέρες, εάν το ΠΓ του ΚΚΕ δεν μας εμπόδιζε. Ο λόγος που δεν μας άφησαν ήταν ότι εξακολουθούσαν να θεωρούν τους Άγγλους συμμάχους και γι' αυτό είχαμε τη ρητή εντολή να μην πυροβολούμε τους Άγγλους στρατιώτες έως τις 22 του μηνός, τη στιγμή που εκείνοι ξεκίνησαν από την αρχή των συγκρούσεων τις δικές τους επιθέσεις... Ήξερα όμως πως ο άξονας αυτός έβγαινε μέσα από την πεποίθησή μου ότι, ανάμεσα στο 1940 και στο 1945, γεννήθηκε ένας άλλος, καινούργιος, διαφορετικός λαός, όπως τον είχα πλάσει μέσα στη φαντασία μου διαβάζοντας και ακούγοντας για τις κορυφαίες εποχές των Ελλήνων από την αρχαιότητα έως τους Βαλκανικούς πολέμους. Το ΕΑΜ ήταν για μένα μια τέτοια μεγάλη, μοναδική στιγμή με ένα λαό ελεύθερο και συγχρόνως επικίνδυνο για όσους είχαν πιστέψει – όπως οι Άγγλοι – ότι είχαν έως τότε να κάνουν με ανθρωπάκια που τρέμανε μπροστά στην εξουσία. Και για να μην πολυλογώ, όρμησα με το κεφάλι ψηλά μέσα στο καμίνι από τα Δεκεμβριανά έως σήμερα, χτυπώντας με όσες δυνάμεις διέθετα τον ίδιο ισχυρό που πολέμησα στον Μεγάλο Δεκέμβρη και που εξακολουθεί έως σήμερα να μας φοβάται και να μας υπολογίζει, γιατί αυτός μόνο ξέρει ότι ο γίγας λαός, που τόσο καλά γνώρισε στις μάχες του Δεκέμβρη (και ο γίγας ελληνοκυπριακός λαός το 1955 – 1959 που πολέμησε ένοπλα την Αγγλοκρατία θα πρόσθετα εγώ) παραμένει ζωντανός, έτοιμος να ξαναδείξει το ωραίο του πρόσωπο στην πρώτη ευκαιρία που θα βρεθεί μπροστά του.
Θα κλείσω με τα λόγια του Μανόλη Γλέζου που είπε μεταξύ άλλων κατά την παρουσία του βιβλίου του «Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης» στο Βραχάτι Κορινθίας.
«Το χθες και το σήμερα, οι αντιστοιχίες και οι διαφορές δέσποσαν, όπως ήταν φυσικό, σε μια ζωντανή ανταλλαγή απόψεων, στην οποία ο Μανόλης τόνιζε, αυτό που η ίδια η ζωή του έχει αποδείξει και προσυπογράψει: Μόνο αν οι Έλληνες σηκωθούν από τον καναπέ και πάρουν την τύχη της χώρας στα χέρια τους υπάρχει ελπίδα. Γιατί η σημερινή γενιά έχει να οργανώσει τη δική της αντίσταση και να κατεβάσει τη δική της σημαία».
*Ο Σωτήρης Γ. Σιώκος είναι μέλος του Δ.Σ. του ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ «ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ» πρ. υπεύθ. πολιτισμού ΟΤΟΕ – ΓΣΕΕ.
Σημείωση:
Η επικοινωνία με τον Σωτήρη Σιώκο για θέματα που αφορούν τη σελίδα του πολιτισμού, μπορεί να γίνεται στο e-mail: sotiris.siokos@gmail.com
Στο FAX:210-8815393 με την ένδειξη: «Υπόψη Σωτήρη Σιώκου»
Στο τηλ. 210-6849157
Στο τηλ. 210-6849157
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου