Γράφει ο Θανάσης Τσακίρης
Στο προηγούμενο tsakthan daily μιλήσαμε για τις ευκαιρίες και τις απειλές και για το ρόλο που παίζουν στη διαμόρφωση της συνείδησης των μελών του κινήματος. Όπως υποστηρίζει ο Ερικ Όλιν Ράιτ, το κίνημα Occupy Wall Street αποτελεί «σχολείο για τη δημοκρατία».[1] Εδώ θα πρέπει να προσθέσουμε την έννοια της «γνωστικής απελευθέρωσης». Οι εκπρόσωποι της θεωρίας της «πολιτικής διαδικασίας» θεωρούν ότι εκτός των δομικών και οικονομικών αιτιών, τρεις βασικοί αιτιακοί παράγοντες υπεισέρχονται και συμβάλλουν στην ανάδειξη των κινημάτων διαμαρτυρίας.
Πρώτον, οι αλλαγές των ευκαιριών του πολιτικού περιβάλλοντος (δομή των πολιτικών ευκαιριών) και ειδικά ο τρόπος ανταπόκρισης του κράτους στην ίδια τη διαμαρτυρία˙ δεύτερον, το υφιστάμενο επίπεδο οργάνωσης της κοινότητας των ανθρώπων που θεωρεί ότι αδικείται και, τέλος, οι εκτιμήσεις αυτών των ανθρώπων για τις πιθανότητες επιτυχίας της συλλογικής δράσης (βαθμός εξεγερτικής συνείδησης ή γνωστικής απελευθέρωσης). Όταν οι εργαζόμενοι συνειδητοποιούν ότι υπάρχει δυνατότητα να κερδίσουν –έστω και να αποκρούσουν μια απειλή- έχουν ως ένα βαθμό επιτύχει τη γνωστική απελευθέρωσή τους. Αυτή βέβαια η απελευθέρωση δεν είναι ούτε αυτόματη ούτε χωρίς αντιστροφές. Κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις (δημοκρατικές διαδικασίες βάσης, σαφής πολιτικός λόγος, ριζοσπαστισμός και μαχητικότητα) μπορεί να διαρκέσει δημιουργώντας νέα δεδομένα –π.χ. η περίπτωση των ξένων εργατών στη μεταποίηση και στα ορυχεία της Μεγάλης Βρετανίας.
Με άλλα λόγια, τα κινήματα διαμαρτυρίας πρέπει στη συγκεκριμένη περίπτωση να διαμορφώνουν και να ενεργοποιούν μια «ταυτότητα». Σύμφωνα με τη θεωρία της «συλλογικής ταυτότητας», τα κοινωνικά κινήματα τείνουν να διαμορφώνουν μια δική τους ομαδική εικόνα την οποία επηρεάζουν τα συμμετέχοντα μέλη το καθένα χωριστά αλλά και επηρεάζονται από αυτή. Αυτές οι συλλογικές ταυτότητες δεν είναι πάγιες αλλά αναδιαμορφώνονται στην πράξη: «[Σ]υλλογική ταυτότητα είναι ένας διαδραστικός και διαμοιραζόμενος ορισμός που παράγεται από ξεχωριστά άτομα (ή ομάδες σε ένα πιο σύνθετο επίπεδο)…και πρέπει να γίνεται αντιληπτός ως διαδικασία επειδή κατασκευάζεται και είναι υπό διαπραγμάτευση μέσω της κατ’ επανάλήψη ενεργοποίησης των σχέσεων που συνδέουν τα άτομα (ή τις ομάδες) με το κίνημα».[2] Η σύνθετη αυτή διαδικασία διαμόρφωσης της συλλογικής ταυτότητας και του κοινωνικού κινήματος αποδεικνύει, σύμφωνα με τους θεωρητικούς αυτούς, ότι «οι εκδηλώσεις της συλλογικής δράσης τοποθετούνται σε πολιτισμικά προσδιοριζόμενους χώρους δράσης».
Η συλλογική δράση «εμπεδώνεται σε μια βασική πολιτισμική δομή». Βασίζεται, δηλαδή, σε μια πραγματικότητα, που «αποτελείται από έναν ειδικά οργανωμένο λόγο, ο οποίος προηγείται της υποκίνησης των δρώντων προς την κατεύθυνση της κοινής δράσης», και μάλιστα κυριαρχεί στην υποκίνηση των δρώντων.[3] Η συλλογική ταυτότητα δεν είναι ποτέ αποκλειστικά αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης και ορθολογικών υπολογισμών αλλά αποτελείται και ενεργοποιείται εξίσου από αισθήματα που εμπλέκονται στην καθημερινή ζωή. Η ισχυρή αίσθηση της αλληλεγγύης και της ενότητας αποτελεί σημαντικό απόθεμα για τη δράση.
Συνεχίζεται….
ATAKA ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Ανώνυμος από το Facebook με αφορμή την υπόθεση Εφραίμ: «Το πάθος για τη λαμογιά είναι δυνατότερο απ' όλα τα... κελιά»
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Απόψε φθινοπώριασε
Μανώλης Μητσιάς
Απόψε πέφτει παγωνιά
Στο δρόμο και στη γειτονιά
Και μες’ το βράδυ το θολό
θυμάμαι και μελαγχολώ
Απόψε φθίνοπώριασε
Και τ’ όνειρο ξεθώριασε
Καρδιά μου κάν’ υπομονή
Κι ο ήλιος θα ξαναφανεί
Απόψε μύρισε βροχή
Χειμώνας μπαίνει στη ψυχή
Και στο δρομάκι το στενό
Με πιάνει το παράπονο
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ-ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
ΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ CAMBRIDGE
2011 Αθήνα : Εκδ. Κέρδος
Επιμέλεια έκδοσης: Robert Audi
Επιμελητές ελληνικής έκδοσης:
Στέλιος Βιρβιδάκης, Γιώργος Ξηροπαΐδης
Στέλιος Βιρβιδάκης, Γιώργος Ξηροπαΐδης
Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας.
Το Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έως και τα αναπτυσσόμενα πεδία της Φιλοσοφίας του Νου και της Εφαρμοσμένης Ηθικής.
Ταυτόχρονα, το λεξικό δεν περιορίζεται μόνο στην παρουσίαση της δυτικής φιλοσοφίας, αλλά στις σελίδες του περιλαμβάνονται εκτενή λήμματα και για την αραβική, την ισλαμική, την αφρικανική, την ιαπωνική και τη νοτιοαμερικανική φιλοσοφία.
Το Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έως και τα αναπτυσσόμενα πεδία της Φιλοσοφίας του Νου και της Εφαρμοσμένης Ηθικής.
Ταυτόχρονα, το λεξικό δεν περιορίζεται μόνο στην παρουσίαση της δυτικής φιλοσοφίας, αλλά στις σελίδες του περιλαμβάνονται εκτενή λήμματα και για την αραβική, την ισλαμική, την αφρικανική, την ιαπωνική και τη νοτιοαμερικανική φιλοσοφία.
Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
|
[1] Συνέντευξη του Erik Olin Wright (2011) Κινήματα που εκπαιδεύουν, κινήματα που νικούν. http://www.rednotebook.gr/details.php?id=4315
[2] Βλ. Melucci Alb.(1988), «Getting Involved: Identity and Mobilization in Social Movements» στο Klandermans B, Kriesi H. and Tarrow S. (Eds.), From Structure to Action: Comparing Social Movements Across Cultures, International Social Movement Research I, Greenwich, CT: JAI, σελ. 330
[3] Βλ. Eder Kl. (1993). The New Politics of Class: Social Movements and Dynamics in Advanced Societies. London: Sage, σελ.1-15.
Θανάσης Τσακίρης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου