2012 ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ

Νίκος Δόικος http://www.nikosdoikos.com/

Πρώτες μέρες του 2012, συνεπαρμένος κι εγώ από την ψευδαίσθηση ότι κάπου διακόπτεται το συνεχές του Χωροχρόνου, και πως όντως προβάλλει ένα «νέον Έτος», ίσως διαφορετικό από το περασμένο, άρα ελπιδοφόρο βελτίωσης και, ενδεχομένως, προορισμένο να αναπληρώσει όσες χαρές αποστέρησε το απελθόν, έρχομαι στο φιλόξενο Διαδίκτυο να μοιραστώ μερικές σκέψεις, γύρω από το προκλητικό θέμα « Η Επόμενη Μέρα» του διαδικτυακού κύκλου της Protovuliadialogou, αρχίζοντας βέβαια με μιαν ευχή :- να είναι το 2012 Xρονιά Ανατροπών και περισσότερης Αξιοπρέπειας.
Αναζητώντας τα πεδία ρήξεων οφείλει κανείς να διερευνήσει δύο θεμελιώδη προαπαιτούμενα κάθε ανατρεπτικής πολιτικής πράξης, τον βαθμό κοινωνικής διαθεσιμότητας και την ετοιμότητα των πολιτικών δυνάμεων. Αλλά ποιων πολιτικών δυνάμεων ; Και στις δυο ακτές του Ατλαντικού, οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις υφίστανται χάρη στη γενναιόδωρη στήριξη από τις εγχώριες «αντιπροσωπείες» της διεθνικής κερδοσκοπικής Ελίτ. Εξειδικεύοντας στην περίπτωση της Ελλάδας, όλη εκείνη η παρέλαση των μετριοτήτων, των αυτουργών της κατάντιας του μεταπολιτευτικού κομματικού κράτους, αρύεται την πολιτική της ύπαρξη και το θράσος να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στην νέα μεταπολίτευση από τα ίδια επιχειρηματικά τρωκτικά. « Δεν έχουν οι πολιτικοί δικαίωμα να μετανιώσουν, να αναγνωρίσουν τα λάθη τους, να αλλάξουν ;» διερωτώνται πολλοί από όσους διεκδικούν την ηγεσία της ελλαδικής επανεκκίνησης. Ασφαλώς και έχουν. Όμως για ποιο λόγο η Κοινωνία να προτιμήσει μετανοούντες συναυτουργούς της κατάρρευσης αντί κάποιων νέων, ικανών και αύθαρτων πολιτών ; Μήπως λόγω της διαχειριστικής εμπειρίας των πρώτων ; Ποιας εμπειρίας άραγε, εκείνης του εκτροχιασμού και της χρεοκοπίας ; Άρα

1. Πρώτο πεδίο ρήξης είναι νομίζω η αυτοδύναμη έκφραση των κοινωνικών κινημάτων, πέρα και πάνω από τα παραδοσιακά πολιτικά σχήματα και την επιρροή του Καρτέλ των «αντιπροσώπων». Και σε τούτες τις κοινωνικές πρωτοβουλίες είναι ευπρόσδεκτοι και οι εμπράκτως μετανοούντες πολιτικοί, υπό τον όρο της συστράτευσης άνευ ηγετικών βλέψεων. Είναι ασφαλώς ευπρόσδεκτοι όσοι ελάχιστοι συναποτελούν και περισώζουν νησίδες πολιτικού ήθους μέσα στα υφιστάμενα κομματικά φέουδα, όσοι κατάφεραν να επιβιώσουν και να κρατηθούν όρθιοι μέσα στο inferno του πελατειακού-κομματικού κράτους και της συστημικής διαφθοράς. Σιγά σιγά τα κινήματα συσσωρεύουν πρωτοφανή δυναμική και εκπλήσσουν με την ευρηματικότητα και την επιμονή τους. Ποιος λ.χ. θα περίμενε από την i-generation τέτοιας κλίμακας δι-ευρωπαϊκή έκφραση αλληλεγγύης σαν αυτήν που εκδηλώνεται με το Κίνημα της Νάντης «Είμαι και εγώ Έλληνας», όταν εκατοντάδες ευρωπαίοι πολίτες καταθέτουν αιτήσεις ελληνικής υπηκοότητας στις κατά τόπους Πρεσβείες, ως ένδειξη συμπαράστασης στον Ελληνικό λαό και ως έμπρακτη καταγγελία της «δικτατορίας των αγορών»;
2. Δεύτερο πεδίο ρήξης. Αναπροσανατολισμός της οικονομικής πολιτικής. Εδώ, οι ίδιες οι εξελίξεις επιβάλουν επιφυλακτικότητα απέναντι στους σύγχρονους οικονομολόγους. Ιδίως δε στους σύγχρονους ακαδημαϊκούς - οικονομολόγους. Με τις μπαρουφολογίες των τελευταίων χρόνων σακάτεψαν την ψυχολογία της Κοινωνίας και της Αγοράς, όπως ακριβώς άλλοτε, συνάδελφοι τους πρωθυπουργοί, σακάτεψαν τις αντίστοιχες Εθνικές Οικονομίες που διαχειρίστηκαν. Ίσως είναι προτιμότερο να εμπιστευθεί κανείς τα συμπεράσματα του ιδρώτα , την εμπειρία πεδίου κάθε δημιουργικού επιχειρηματία, την εμπειρία των οικονομολόγων της Αγοράς. Θα σχηματίσει έτσι μια καθαρότερη εικόνα των εξελίξεων και της προοπτικής. Οργανικοί διανοούμενοι και πολιτικές δυνάμεις είχαν ήδη υιοθετήσει την γνωστή αποστροφή του Keynes «The boom, not the slump, is the right time for austerity at the Treasury”, αμέσως μετά το slump του 2008, και όχι σήμερα κατόπιν εορτής, όπως κάποιοι προβεβλημένοι οικονομολόγοι, οι ίδιοι που υποστήριζαν ακριβώς τα αντίθετα προ ολίγων μηνών, διεκδικώντας τώρα την υπέρβαση του πολιτικού αποκλεισμού τους. Ειδικά δε για την περίπτωση της Ελλάδας είναι καταγεγραμμένες όσες προσεγγίσεις πρότειναν άμεση αναστροφή της μοιραίας φοροεισπρακτικής πολιτικής – κάμψης της ζήτησης και χάραξη αναπτυξιακής πολιτικής, με στόχο την « αναζωογόνηση της αγοράς, για να εισπράξει από το περίσσευμα της ανάπτυξης και όχι από το υστέρημα των νοικοκυριών». (1)

3. Τρίτο πεδίο ρήξης :- η αυθυπέρβαση. Εύλογα πολλοί διερωτούνται πώς είναι δυνατόν οι Έλληνες να μεγαλουργούν στην Διασπορά, στην οικουμενική τους παρουσία, και να ευτελουργούν στο τόπο τους, μονίμως ουραγοί των Ενωσιακών επιδόσεων ; Τι φταίει, τι λείπει από το νεο-ελλαδικό κρατικό μόρφωμα, τι συντέλεσε ώστε τα ιδρυτικά πολιτειακά και κανονιστικά προτάγματα να εκφυλιστούν σε έναν απολυταρχικό κομματοκρατισμό ; Μήπως το αποτέλεσμα προϋπήρχε στο ιδρυτικό γενετικό υλικό ; Πλήθος μελετών κατά την καρπερή εποχή των πρώτων μεταχουντικών χρόνων, νομίζω πως άνοιξαν ρήγματα προσπέλασης των θεμάτων αυτών. Σε θεωρητικό τουλάχιστον επίπεδο διαπιστώνει κανείς αυτάρκεια ερμηνειών. Όμως το κρίσιμο ζήτημα είναι η πολιτική δυνατότητα, η επάρκεια της συλλογικότητας, η κοινωνική διαθεσιμότητα για μιαν εκ του μηδενός ίδρυση κράτους. (2) Πόσο εφικτή μπορεί να θεωρείται η αποκατάσταση σχέσης αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης μεταξύ μιας χαοτικής, Ελληνικού τύπου, συνύπαρξης προσώπων και ενός κανονιστικού μηχανισμού ; Πόσο εφικτή μπορεί να θεωρείται η υπέρβαση του «ατομοκρατισμού του γένους» όπως αυτός εκφράζεται σε μύριες περιπτώσεις :- απαξίωσης του άλλου, άρνησης των πρωτείων της Κοινότητας, τυφλού συντεχνιασμού, αποθέωσης των κεκτημένων, φορο-εισφοροδιαφυγής, αναξιοκρατίας κ.τ.αλ. Μήπως λοιπόν η Αυθυπέρβαση είναι η μητέρα όλων των μαχών, η αποφασιστικότερη ρήξη; Και πως συντελείται ; Πώς αναθεωρούνται τα κοινωνικά προτάγματα ; Μπροστά οι ικανοί να σηκώσουν τα Κοινοτικά βάρη. Πίσω στην άκρη το ατομικό βόλεμα, που αργότερα γίνεται άλλοθι συλλογικής ενοχής – «μαζί τα φάγαμε». Τι δείχνει ο απολογισμός δεκαετιών αυτού του ολέθριου λαϊκισμού ; Ένα σύντομο μεσοδιάστημα ψευδεπίγραφης ευημερίας και αμέσως μετά επιστροφή στην δεκαετία του ΄50 και οι ίδιοι δρόμοι ξενιτιάς για τους νέους. Δικαίως θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει ευχολόγιο τα παραπάνω αν δεν υπήρχε η πραγματικότητα της Διασποράς με απτά στοιχεία πλήθους Ελληνικών πρωταγωνιστικών επιδόσεων όπου Γής. Μπορούν οι Έλληνες. Αν μέσα στις 2012 απαραίτητες ανατροπές χωρέσει και η αποκατάσταση της αυτο-εκτίμησης, που ξεχάστηκε κάπου εκεί στους προθαλάμους των πολιτικών γραφείων, όπου για μια θέση στο Δημόσιο ή για κάποια ατομική «ρύθμιση» παραδόθηκε τιμή, αξιοπρέπεια, δυναμισμός, με αντιπαροχή την σημερινή κοινωνική κατάρρευση, την σωρευτική διάβρωση της ανταγωνιστικότητας και με συνακόλουθα «αντίδωρα» την Εφεδρεία, την μισθολογική απομείωση, την φορολογική αφαίμαξη και την δίκαιη οργή των επιγόνων.

4. Ανοίγοντας το πλαίσιο προβληματισμού, ας μου επιτραπεί να επαναλάβω ένα από τα συμπεράσματα του διαδικτυακού μας διαλόγου, ότι δηλαδή συνεχίζουμε να βιώνουμε τους μετασεισμούς της Αμερικανικής χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Μετατρέποντας σε Κρίση Χρέους την πάντοτε παρούσα και πάντοτε διαχειρίσιμη Ευρωπαϊκή (και ευρωατλαντική) δημοσιονομική αστάθεια, επιχειρούν να αποσπάσουν την προσοχή από το ευαίσθητο υπογάστριο του Συστήματος – την Μητροπολιτική Οικονομία – και να κερδίσουν χρόνο για την σταδιακή μεταφορά κεφαλαίων, από τις καταθέσεις των Αμερικανών και Ευρωπαίων πολιτών και μέσω των προγραμμάτων λιτότητας, προς τους ετοιμόρροπους αμερικανικούς χρηματοπιστωτικούς κολοσσούς. Άπελπις προσπάθεια επιβίωσης του Συστήματος βέβαια, όπου μεσουρανεί η Συνεργατική των γνωστών διεθνών «παιχτών», καθώς και των οίκων αξιολόγησης (αξιολογητές και συγχρόνως παίχτες !!!), των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (εμπορικές και συγχρόνως επενδυτικές τράπεζες !!!) και ομάδων της παραδοσιακής πολιτικής ελίτ.
5. Πέρα από την χωροταξική πλευρά της κρίσης, βιώνουμε επιπρόσθετα (αυτό για το οποίο σας κουράζω από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 δηλαδή) την κατάρρευση του τοξικομανούς φιλελευθερισμού. (3) Ενώ επαγγέλθηκε εκλαϊκευμένο καπιταλισμό, «πλούτο για όλους», το Ελντοράντο του Milton Friedman παρέδωσε αντ’ αυτού προσωρινή ευμάρεια μέσω δανεισμού, πλούτο με ημερομηνία λήξης την ημερομηνία κατάσχεσης κάθε κινητού και ακίνητου περιουσιακού στοιχείου των νεόπτωχων, την ημερομηνία κατάρρευσης της συνοχής των Δυτικών κοινωνιών. Και φυσικά επιφύλαξε υπερ-συσσώρευση πλούτου σε ευάριθμους Ομίλους της διεθνικής ελίτ. Άρα
6. Τέταρτο και καθοριστικό πεδίο ρήξης θεωρώ το ίδιο το πολιτικό-οικονομικό μοντέλο. Αναδιανομή Πλούτου όχι ως έρμαιο συστηματικού (ενίοτε υπαγορευόμενου) δανεισμού αλλά ως σωρευτική δυνατότητα μιας παραγωγικής- αποτοξινωμένης Οικονομίας, ταυτοποιημένης με αναγνωρίσιμες προσωπικές, εταιρικές και κρατικές οντότητες. Ρήξη που προαπαιτεί βέβαια πολιτικές ανακατατάξεις ευρείας κλίμακας και ανατρεπτική κοινωνική διαθεσιμότητα. Η δεύτερη δείχνει να αβγατίζει με σταθερή αποφασιστικότητα. Οι πρώτες αναζητούνται και αναμένονται ως ολοκλήρωση της δεύτερης. ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ.Παραπομπές :
(1). Ν.Δόικου, «Ή αλλάζουν ή βουλιάζουν»,Press-gr blogspot.com, 3 Φεβ. 2010.
(2). Bλ. του ίδιου, «Για ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο», Το Βήμα, 7/1/1996 και αναδημοσίευση στο δοκίμιο «Ο Ανάριθμος Δρόμος»- Από την πολιτικοποίηση της Κοινωνίας στην κοινωνικοποίηση της Πολιτικής, προλ. Ευ.Βενιζέλος, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2009, σελ.59-63 και 65-69, καθώς και πρόσφατη ανάρτηση «Για την Ίδρυση Κράτους», Politikokafeneio.com, 5/4/2011).

(3). Βλ. ομοίως, «Η διμερής κατάρρευση», Αθήνα 1995, αναδημοσίευση « Ο Ανάριθμος Δρόμος», σελ.51.