Το μεγάλο ταξίδι των κλεμμένων εικόνων

Περισσότερες από 50 βυζαντινές εικόνες έκαναν φτερά από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κουκούλι Ζαγορίου, παραμονές Χριστουγέννων 2009. Ερευνες σε Αθήνα, Αμστερνταμ, Λονδίνο οδήγησαν στον πρόσφατο επαναπατρισμό κάποιων από αυτές τις εικόνες. Πλέον, η αστυνομία έχει καταλήξει και στους εγκεφάλους της λεηλασίας

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΟΥΣΗΣ - ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΡΑΔΕΛΗΣ ΤΑ ΝΕΑ

Σε τρία άτομα έχει καταλήξει η Αστυνομία ως εγκεφάλους της μεγάλης κλοπής δεκάδων βυζαντινών εικόνων από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κουκούλι Ζαγορίου.

Οι εικόνες, περισσότερες από 50, είχαν κλαπεί τις παραμονές των Χριστουγέννων του 2009 και πουλήθηκαν σε συλλέκτες και γκαλερί.

Τον Απρίλιο του 2011 αρχικά εντοπίστηκαν μερικές από αυτές τις εικόνες στο Αμστερνταμ και έτσι ξεκίνησε μια από τις μεγαλύτερες αστυνομικές έρευνες για τον εντοπισμό των δραστών. Ακολούθησε ο εντοπισμός μεγάλου αριθμού κλεμμένων εικόνων και στην γκαλερί «Temple» του Λονδίνου λίγο προτού βγουν στο σφυρί. Οι εικόνες που εντοπίσθηκαν στο Αμστερνταμ επαναπατρίσθηκαν πριν από λίγες ημέρες και παρουσιάσθηκαν σε ειδική τελετή που έγινε στο Βυζαντινό Μουσείο από τον υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες αστυνομικές πηγές, εις βάρος των τριών βασικών υπόπτων, δύο Ελλήνων και ενός Αγγλου, προέκυψαν ισχυρές αποδείξεις για τη συμμετοχή τους στο κύκλωμα που άρπαξε αμύθητης περιουσίας βυζαντινές εικόνες. Πρωταγωνιστικό ρόλο, σύμφωνα με την Αστυνομία, διαδραμάτισε 40χρονος επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στον χώρο του τουρισμού και έχει επιχειρήσεις στην περιοχή των Τρικάλων και του Μετσόβου.

Σύμφωνα με τα όσα είχε αποκαλύψει ο ιδιοκτήτης της γκαλερί Temple, ο 40χρονος Ελληνας ήταν συστηματικός προμηθευτής του. Για τις κλεμμένες εικόνες από το Κουκούλι υποστήριξε στον ιδιοκτήτη της γκαλερί πως προερχόταν από την ιδιωτική συλλογή της οικογένειας του, που αναγκαζόταν να την εκποιήσει για οικονομικούς λόγους.

Στενός συνεργάτης του και επίσης βασικός ύποπτος είναι ένας Ελληνας που διαμένει για μεγάλα χρονικά διαστήματα στη βρετανική πρωτεύουσα και ο οποίος βοήθησε στη μεταφορά των εικόνων. Η Αστυνομία επίσης εντόπισε έναν ακόμη Ελληνα που δραστηριοποιείται επαγγελματικά στο Κουκούλι και διαδραμάτισε περιφερειακό ρόλο για τη μεγάλη κλοπή του 2009. Ολα τα στοιχεία έχουν δοθεί στον ανακριτή και αναμένεται η έκδοση των ενταλμάτων σύλληψης των τριών.

Η αντίστροφη μέτρηση για τους αρχαιοκαπήλους ξεκίνησε από το παρατηρητικό μάτι ενός πρώην κατοίκου του χωριού και το ακόμη πιο παρατηρητικό μάτι ενός υποψήφιου συλλέκτη εικόνων, όπως αποκαλύπτει στα «ΝΕΑ» ανώτερος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ.

Αρχικά ένας συλλέκτης βυζαντινών εικόνων με καταγωγή από την περιοχή που ήξερε καλά τις εικόνες της εκκλησίας ειδοποίησε τον περιφερειάρχη Ηπείρου Αλ. Καχριμανη πως μια εικόνα από την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου πωλούνταν στο Μοναστηράκι σε κατάστημα 73χρονου επιχειρηματία - συνελήφθη στις 5 Φεβρουαρίου διότι στην επιχείρηση του εντοπίστηκαν εκτός αυτής της εικόνας και πλήθος άλλων κλεμμένων από μοναστήρια και εκκλησίες.

Η κίνηση της Περιφέρειας ήταν να αγοράσει τη συγκεκριμένη εικόνα και στη συνέχεια να ενημερώσει το Τμήμα Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας για το εύρημα. Τότε αποφασίστηκε να αναρτηθούν στο Διαδίκτυο και οι φωτογραφίες των κλεμμένων εικόνων και κειμηλίων σε περίπτωση που κάποιος συλλέκτης έπεφτε πάνω τους.

Η τύχη χαμογέλασε στις διωκτικές Αρχές τρεις μήνες αργότερα. Συλλέκτης ο οποίος εξέταζε τις βυζαντινές εικόνες που θα έβγαζε σε δημοπρασία η γκαλερί Temple αναγνώρισε μερικές από τις κλεμμένες στον κατάλογο της προσεχούς δημοπρασίας. Την ίδια στιγμή οι αστυνομικοί της Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας εντόπισαν στο Αμστερνταμ 6 από τις κλεμμένες εικόνες. Συνολικά έχουν εντοπιστεί 16, ενώ έχει ζητηθεί η συνδρομή της Ιντερπόλ ειδικά για την αγορά της Ρωσίας όπου θεωρείται σίγουρο πως κατέληξαν πολλές από τις κλεμμένες βυζαντινές εικόνες. Η Ιντερπόλ σε συνεργασία με τις ελληνικές Αρχές έχει εντοπίσει μέχρι τώρα εικόνες σε Λονδίνο, Αμστερνταμ, Ιταλία και Κωνσταντινούπολη. Συστηματικά, η έρευνα για τις συνεχείς λεηλασίες του εκκλησιαστικού θησαυρού των Ιωαννίνων άρχισε το 2008 και έχει να παρουσιάσει τα πρώτα αποτελέσματα. Την έρευνα μέχρι τότε είχε στα χέρια της η Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Ιωαννίνων. Μάλιστα, λόγω της σωρείας των κλοπών, είχε συσταθεί ειδική ομάδα αστυνομικών η οποία έκανε και πολύ συχνές περιπολίες ειδικά στην περιοχή του Ζαγορίου. Το 2009 έγινε η μεγάλη κλοπή στο Κουκούλι και τον Φεβρουάριο 2010, η υπόθεση έφυγε από την Ασφάλεια Ιωαννίνων για να περάσει στα χέρια του Τμήματος Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας.