Το περιοδικό «Κρητικά Χρονικά», που ίδρυσε στο Ηράκλειο το 1947 ο Ανδρέας Γ. Καλοκαιρινός, επανεκδόθηκε από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Το νέο τεύχος, που ήδη κυκλοφορεί (Κρητικά Χρονικά, Κείμενα και μελέτες της Κρητικής Ιστορίας, Τόμος ΛΑ΄, Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο, 2011), αποτελεί τη συνέχεια του τόμου Λ΄ που δημοσιεύτηκε το 1990. Το περιοδικό θα εκδίδεται πλέον σε ετήσια βάση.
Σε αυτό θα φιλοξενούνται πρωτότυπα επιστημονικά κείμενα γραμμένα σε διάφορες γλώσσες, όπως είναι τα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά, με θέματα γύρω από την κρητική ιστορία, την αρχαιολογία, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό, ενώ το χρονικό εύρος θα καλύπτει τα προϊστορικά χρόνια μέχρι το 1940. Μέσα στο corpus των κειμένων που θα δημοσιεύονται εντάσσονται επίσης οι βιβλιοκρισίες και οι βιβλιοπαρουσιάσεις.
Στον τόμο των Κρητικών Χρονικών (ΛΑ΄) που ήδη κυκλοφορεί, εγγράφονται μελετήματα και κείμενα της Κατερίνας Κόπακα, του Γιώργου Τζωράκη, καθώς και των Stephanos Kaklamanis, Jean-Laurent Savoye, Μιχαήλ Πασχάλη, Τασούλας Μαρκομιχελάκη, Alfred Vincent, Κομνηνής Δ. Πηδώνια, Ασπασίας Παπαδάκη, Κώστα Λαμπρινού, Μανόλη Γ. Δρακάκη, Θεοχάρη Δετοράκη, Ευγενίας Λαγουδάκη, ενώ το περιοδικό συμπληρώνεται με βιβλιοπαρουσιάσεις της Όλγας Γκράτζιου και της Σοφίας Καλοπίση - Βέρτη.
Το περιοδικό Κρητικά Χρονικά που πρωτοκυκλοφόρησε στο Ηράκλειο το 1947, συνέχισε αδιαλείπτως την εκδοτική του πορεία ως το 1973, με συνολικό αριθμό 25 τόμων κατά την περίοδο αυτή. Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης εκδόθηκαν επίσης 4 (2+2) τόμοι κατά το 1986-7 και 1988-90 αντιστοίχως, ενώ το 1994 η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη εξέδωσε 1 τόμο ευρετηρίων.
Η μνημειώδης αυτή έκδοση των Κρητικών Χρονικών συνέβαλε κατά τρόπο ουσιαστικό στην έρευνα και την προώθηση των κρητολογικών σπουδών. Αναγνωρίστηκε από την ελληνική, αλλά και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Η έκδοσή του υπήρξε αφετηρία για την ανάδυση μιας ομάδας διανοουμένων και ανθρώπων των γραμμάτων στην πολιτιστική και γενικότερα δημόσια ζωή, η οποία διαμόρφωσε καθοριστικά την πνευματική πορεία της πόλης του Ηρακλείου στις περασμένες δεκαετίες. Η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης είναι, θα έλεγε κανείς, η φυσική συνέχεια της πνευματικής αυτής διεπίδρασης και διεργασίας, η οποία συμπληρώθηκε με τη θέσπιση των εξαιρετικά επιτυχημένων Διεθνών Κρητολογικών Συνεδρίων.
Συνεργάτες του περιοδικού υπήρξαν κατά καιρούς κορυφαίοι επιστήμονες και ερευνητές διεθνούς κύρους, όπως οι Νικόλαος Πλάτων, Μενέλαος Παρλαμάς, Στυλιανός Αλεξίου, Doro Levi, George Miles, Μανούσος Μανούσακας, Εμμανουήλ Κριαράς, Νικόλαος Παναγιωτάκης, Gareth Morgan, Σπύρος Μαρινάτος κ.ά. Η Ακαδημία Αθηνών το βράβευσε, αναγνωρίζοντας την προσφορά του στην επιστήμη και τον πολιτισμό, το 1952.
Το πολύ σημαντικό ερευνητικό, επιστημονικό όσο και σπανιότατο υλικό, οργανώθηκε ψηφιακά από την Ε.Κ.Ι.Μ. (οι πρώτοι 14 τόμοι) και συνεπώς μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό κάθε μελετητής από το διαδίκτυο.
Η επανέκδοση των Κρητικών Χρονικών πραγματοποιείται μέσα σε ένα κρισιμότατο, απολύτως ρευστό και μεταβατικό κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον. Πέρα από τις προκλήσεις του τόπου και των καιρών, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, εκτός από την αυτονόητη ανάγκη δημοσίευσης ενός επιστημονικού περιοδικού -διεθνούς για την περίπτωση των Κρητικών Χρονικών- με ειδικότερους δηλαδή ορίζοντες και προσανατολισμούς, η τακτική αυτή έκδοση συμπίπτει με τη γενικότερη υποβάθμιση και απίσχνανση την οποία διέρχονται διεθνώς οι ελληνικές σπουδές. Η δυσαναλογία δυναμικής μεταξύ των λεγομένων θετικών σπουδών έναντι της ολοένα και συρρικνούμενης επιρροής των ανθρωπιστικών, όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και η ανάπτυξη της τεχνικής και της τεχνολογίας (πεδία επίσης απαραίτητα και αναγκαία), αποτελούν τυπολογικά και ουσιαστικά χαρακτηριστικά της εποχής.
Το εσωτερικό, αλλά και το διεθνές περιβάλλον, όχι μόνον εξαιτίας της οικονομικής δυσπραγίας και κρίσης, αλλά και λόγω εγγενών μεταβλητών και διαφοροποιήσεων, η κλιμακούμενη επίσης και ανεξέλεγκτη διασπορά πολιτιστικών προϊόντων αμφισβητούμενης ποιότητας, δεν ευνοούν τη δημιουργία και την ανάπτυξη συγκροτημένου και ουσιαστικού πνευματικού παράγωγου. Από την άλλη, η επανέκδοση των Κρητικών Χρονικών καλύπτει μια ερευνητική και επιστημονική συνομιλία-συνύπαρξη στο κέντρο του τοπίου (Κρήτη). Στο πλαίσιο αυτό το περιοδικό αποτελεί και μια κοινωνική κατάκτηση δεδομένης της πνευματικής και πολιτιστικής έκπτωσης των καιρών μας.
Η επανέκδοση των Κρητικών Χρονικών συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην αναβάθμιση όχι μόνο των κρητολογικών, αλλά και των ελληνικών σπουδών γενικότερα. Είναι όμως και μια συνέχεια - πνευματική κιβωτός για την πόλη του Ηρακλείου, της Κρήτης γενικότερα, και έτσι πρέπει να αντιμετωπιστεί από όλους.
*Ο Ζαχαρίας Κατσακός είναι φιλόλογος και κάτοχος D.E.A. Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης
ΠΗΓΗ patris.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου