Ταξίδι στο χρόνο της «άλλης αριστεράς» Β΄ μέρος

του Θανάση Τσακίρη

«Ά μέρος»

Τροτσκισμός



Διαμορφώθηκε έτσι μια τάση αποκομμουνιστικοποίησης στους αντιπολιτευόμενους που προέρχονταν από τον αρχειομαρξισμό, εκτιμώντας πως οι μάζες αναγνώριζαν ως κομμουνιστικό το ΚΚΕ. Το 1945 το Διεθνιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, μετεξέλιξη της ΚΔΕΕ, μετονομάστηκε σε Διεθνιστικό Επαναστατικό Κόμμα Ελλάδας. Για τον ίδιο λόγο στα 1947 το ΚΑΚΕ μετονομάστηκε σε ΑΚΕ.
Σε μια ανοιχτή στροφή προς τα δεξιά το 1949 το ΑΚΕ εξέδωσε ανακοίνωση υποστήριξε τον κυβερνητικό «Εθνικό Στρατό» στον Εμφύλιο Πόλεμο εναντίον του Δημοκρατικού Στρατού (ΔΣΕ) ενώ στα συνδικάτα οι ελάχιστοι πια συνδικαλιστές του εκμεταλλεύτηκαν την δίωξη των κομμουνιστών συνδικαλιστών και εμφανίστηκαν ως μόνη αριστερή παράταξη που έπαιρνε μέρος στα στημένα συνέδρια της Μακροθεοδωρικής διοίκησης της ΓΣΕΕ, περνώντας ανοιχτά στο αστικό στρατόπεδο. Τη δεκαετία του 1950 το ΑΚΕ διαλύθηκε, ενώ ο ίδιος ο Γιωτόπουλος διατέλεσε σύμβουλος του υπουργού Παιδείας της Καραμανλικής ΕΡΕ Θεοφύλακτου Παπακωνσταντίνου. Στο μεταξύ τον Ιούλιο 1946 σε σύσκεψη που έγινε σε ένα ορεινό χωριό της Θεσσαλίας έγινε η ενοποίηση των εκτός ΑΚΕ τροτσκιστικών οργανώσεων στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κόμμα με τη συμβολή του Μ. Ράπτη που ήρθε παράνομα στην Ελλάδα. Η δράση των τροτσκιστών στη διάρκεια της μετεμφυλιακής περιόδου δεν ήταν τόσο έντονη όσο στην προπολεμική. Στη διάρκεια της δικτατορίας 1967-1974 το ΔΚΚ διασπάστηκε. Οι περισσότεροι νέοι τροτσκιστές έλαβαν μέρος στο κίνημα των Δημοκρατικών Επιτροπών αντίστασης που πίστευε ότι την ένοπλη πάλη θα επέφεραν ρήγματα στο δικτατορικό καθεστώς. Από την πλευρά της «ορθόδοξης» τροτσκιστικής γραμμής ο αυθορμητισμός των νέων τροτσκιστών τους οδηγούσε σε μοιραία λάθη με αποτέλεσμα την σύλληψή τους και τη διάλυση των επιτροπών αντίστασης. Παρά την αντίθεσή τους στην ένοπλη πάλη, πάνω από 100 τροτσκιστές συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε μακρόχρονες ποινές. Όταν το 1973 χαλάρωσε η λογοκρισία μέσω εκδοτικής δραστηριότητας (Περιοδικό Εργατική Πάλη, βιβλιοπωλεία, εκδοτικές ομάδες) άρχισε η ανασυγκρότηση του χώρου. Λόγω νομικών κωλυμάτων η πλευρά της Εργατικής Πάλης δεν μπόρεσε να πάρει μέρος στις πρώτες βουλευτικές της μεταπολίτευσης και υποστήριξε την Ενωμένη Αριστερά (ΚΚΕ, ΚΚΕ εσωτ., ΕΔΑ). Αντιθέτως, κατάφερε και πήρε μέρος η ΕΔΕ-Τροτσκιστές 



Η Εργατική Πάλη ενώθηκε το 1977 με άλλες μικρές ομάδες και ανεξάρτητους και δημιουργήθηκε η ΟΚΔΕ (Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας) με εφημερίδα το Οδόφραγμα και θεωρητικό περιοδικό το Μαρξιστικό Δελτίο. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις κατέληξαν σε μια έντονη διαμάχη στη δεκαετία 1980-1990 και διάσπαση της ΟΚΔΕ. Η ομάδα Μαρξιστική Συσπείρωση και οι συντελεστές της έκδοσης του Μαρξιστικού Δελτίου δημιούργησαν την ΟΚΔΕ-Σπάρτακος και οι εναπομείναντες στο προηγούμενο σχήμα διατήρησαν τον τίτλο και επανεξέδωσαν την εφημερίδα Εργατική Πάλη. Αυτά τα δύο σχήματα ξαναβρέθηκαν σε κοινό ψηφοδέλτιο το 2009 όταν συγκροτήθηκε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. 



Το ρεύμα του Διεθνούς Σοσιαλισμού είναι η δεύτερη ιστορική τάση – συνιστώσα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και έκφρασή του είναι το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (ΣΕΚ). Προέρχεται από την Οργάνωση Σοσιαλιστική Επανάσταση που ιδρύθηκε το 1971. Η πρώτη προκήρυξη της κυκλοφόρησε δυο χρόνια αργότερα ως απάντηση στην διαδικασία της «φιλελευθεροποίησης» του χουντικού καθεστώτος με την κυβέρνηση Μαρκεζίνη και την απόπειρα διενέργειες εκλογών που αποτέλεσαν πεδίο διένεξης στην αριστερά για το αν έπρεπε να πάρει μέρος ή όχι. Στη διάρκεια της χούντας, η ΟΣΕ εκδίδει την παράνομη εφημερίδα Η μαμή. Στη μεταπολίτευση εκδίδει την εφημερίδα Εργατική Πρωτοπορία. Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε στις 20 Απριλίου 1977 και 50ο και τελευταίο το καλοκαίρι του 1983. Αμέσως μετά εκδίδει θεωρητικό περιοδικό με το όνομα Η μαμή. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 εκδίδει το ενημερωτικό δελτίο πληροφόρησης για εργατικούς αγώνες Εργατική Αλληλεγγύη έκανε την εμφάνισή της από τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Στη συνέχεια έγινε μηνιαία εφημερίδα, έπειτα δεκαπενθήμερη και εσχάτως εβδομαδιαία. Από το 1992 εκδίδει παράλληλα με την εφημερίδα το διμηνιαίο περιοδικό Σοσιαλισμός Από τα Κάτω. Ο εκδοτικός οίκος Εργατική Δημοκρατία που τα τελευταία χρόνια μετονομάστηκε σε Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο έχει εκδώσει δεκάδες βιβλία ιστορίας και πολιτικής στην παράδοση του ΣΕΚ. Η συνδιάσκεψη του 1997 αποφάσισε την μετονομασία της οργάνωσης σε Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα και δημιουργία οργάνωσης στα πρότυπα του Socialist Workers Party της Βρετανίας. 

Συμμετέχει στο αντικαπιταλιστικό κίνημα μέσα από την Πρωτοβουλία Γένοβα 2001 και στο αντιπολεμικό κίνημα με την Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο. Το ΣΕΚ είναι οργάνωση «που παλεύει για την ανατροπή του καπιταλισμού και για τον σοσιαλισμό.» Ως σοσιαλισμό εννοεί μια κοινωνία όπου οι εργάτες θα έχουν πάρει συλλογικά την εξουσία, η παραγωγή και η διανομή του πλούτου θα οργανώνεται συλλογικά και δημοκρατικά με βάση τις ανθρώπινες ανάγκες και δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση. Ανήκει στο ρεύμα της επαναστατικής αριστεράς, καθώς υποστηρίζει ότι ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να έρθει με βαθμιαίες αλλαγές στο υπάρχον σύστημα. «Οι θεσμοί του αστικού κράτους (στρατός, δικαστήρια, αστυνομία) λειτουργούν μόνο προς όφελος της άρχουσας τάξης, δεν μπορούν να μεταρρυθμιστούν και γι' αυτό πρέπει να καταργηθούν με επαναστατικό τρόπο».Στην ηγεσία της επανάστασης σύμφωνα με το ΣΕΚ θα είναι η εργατική τάξη η οποία «μπορεί να απελευθερώσει τον εαυτό της και όλους τους καταπιεσμένους μέσα από τη δική της δράση». Παρ’ όλο που μοιράζεται αρκετές κοινές σκέψεις και απόψεις με το τροτσιστικό ρεύμα, δεν ανήκει σε αυτό καθώς αντλεί ιδέες από πολλούς στοχαστές και αγωνιστές του κομμουνιστικού κινήματος με ιδιαίτερη έμφαση στις ιδέες του Τόνι Κλιφ που θεωρεί πως η ΕΣΣΔ ήταν ένα καθεστώς «κρατικού καπιταλισμού» διαχωρίζοντας έτσι το ρεύμα αυτό τόσο από τα τροτσκιστικά όσο και τα μαοϊκά σχήματα κριτικής της ΕΣΣΔ. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, δεν είναι αμιγώς τροτσκιστική οργάνωση. Έχει ξεπεράσει τα όρια του τροτσκισμού αποδεχόμενη τον ταξικό χαρακτήρα της ΕΣΣΔ, τη σκέψη της Ρόζας Λούξεμπουργκ για τη δημοκρατία και την μαζική απεργία και την εγκατάλειψη του «εισοδισμού», ανεξαρτήτως του ότι στην πράξη συχνά φτάνει στο άλλο άκρο της αυτόκεντρης οργανωτικής και πολιτικής ανάπτυξης. 

Για πρώτη φορά το ΣΕΚ συμμετείχε στις Ευρωεκλογές του 1999, παίρνοντας 8.050 ψήφους (0,13%). Το 2004 συμμετείχε στις εθνικές εκλογές, μέσα από την Αντικαπιταλιστική Συμμαχία, λαμβάνοντας 8.313 ψήφους (0,11%). Η Αντικαπιταλιστική Συμμαχία στις Ευρωεκλογές του 2004 πήρε 11.938 ψήφους (0,19%). Στις εκλογές για την Υπερνομαρχία Αθήνας-Πειραιά το 2006, το ΣΕΚ συμμετείχε στη "Συμμαχία για την Υπερνομαρχία" η οποία πήρε 1,32%. 

Συμπυκνώνοντας την ιστορική διαδρομή του σε λίγες γραμμές το ίδιο το ΣΕΚ τονίζει ότι «Σαράντα χρόνια μετά, πολλές από τις διαμάχες που σημάδεψαν αυτή την πορεία μέσα στην αριστερά μπορεί να μοιάζουν μουσειακές. Στην ουσία τους, όμως, οι βασικές επιλογές ανάμεσα στην μεταρρύθμιση και την επανάσταση, στον σοσιαλισμό από τα «πάνω» και στον σοσιαλισμό «από τα κάτω», ανάμεσα στη στρατηγική που βάζει σαν υποκείμενο της αλλαγής την εργατική τάξη και στις στρατηγικές που αναζητούν υποκατάστατα είτε στα υπουργεία είτε στη δράση μιας «αποφασισμένης μειοψηφίας», εξακολουθούν να είναι οι διαχωριστικές γραμμές στην Αριστερά. Και το πώς απαντιόνται θα καθορίσει την πορεία των αγώνων που δίνουμε σήμερα. Όσο πιο δυνατή είναι η Αριστερά του αντικαπιταλισμού και της επανάστασης, τόσο πιο γρήγορα θα βρουν δικαίωση οι ελπίδες και οι αγώνες μας». 

Το 2001 το ΣΕΚ διασπάστηκε. Η αποτυχία του ΣΕΚ στις ευρωεκλογές του 1999 προκάλεσε μεγάλη συζήτηση. Η ηγεσία του δεν μπόρεσε να συνειδητοποιήσει ότι η οργανωτική ανάπτυξη του κόμματος που είχε επιτευχθεί στην προηγούμενη δεκαετία παρά τον πεσιμισμό που επικρατούσε στην αριστερά δεν έφερνε άμεσα εκλογικά αποτελέσματα με τρόπο αυτόματο. Παράλληλα επέμενε στην συνταγή «ΣΕΚ + συνεργαζόμενοι» που θύμιζε έντονα την εκλογική στρατηγική του ΚΚΕ της δεκαετίας του 1980 και ήταν απωθητική για γενιές ολόκληρες αριστερών της αμφισβήτησης και των κινημάτων που επιζητούσαν μια πραγματική εναλλακτική πρόταση από τα κάτω. Ο σεκταριστικός τρόπος σκέψης και η αυτόκεντρη ανάπτυξη του κόμματος χωρίς λογική πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών έφταναν τα όριά τους. Ο επαναστατικός λόγος και η επαναστατική δράση δεν έπρεπε να αποκλείει τη λογική των συνεργασιών και των συμμαχιών με την υπόλοιπη επαναστατική αριστερά. Έτσι οι μαζικές διαγραφές μελών και στελεχών οδήγησαν στη συγκρότηση μιας νέας οργάνωσης, της Διεθνιστικής Εργατικής Αριστεράς (ΔΕΑ) που στα επόμενα χρόνια θα ενταχθεί ως συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ. 

Συνεχίζεται….

Θανάσης Τσακίρης

http://tsakiris.snn.gr/  

http://tsakthan.blogspot.com/ 

http://tsakthan.wordpress.com/  

http://antiracistes.wordpress.com/  

http://homoecologicus.wordpress.com/  

http://leftypedia.wordpress.com/  

http://greekunions.wordpress.com/  

http://femininmasculin.wordpress.com/  

http://ilioupoli.wordpress.com/  

http://homopolitics.wordpress.com/  

http://politicalperson.wordpress.com/  

http://cantpaydontpay.wordpress.com/  

http://pringkipessa.wordpress.com/  

http://redferryman.wordpress.com/  

http://adotoe.wordpress.com/  

http://easpemporiki.wordpress.com/  

http://www.easp.gr/